Khai
là CỰ MÔN nhưng CỰ MÔN còn là cái miệng, cái cửa, một tổ chức lớn, phản, phản đối,
phản bội. Chưa hết còn là khởi. Ly, ly biệt, chia ly... Bước khởi đầu. Gần và xa. ... . Sờ mó, còn chủ
sự to lớn, không thể thiếu chữ cự.
CỰ
MÔN liên quan đến chữ “Khai” chỉ là một mặt của CỰ MÔN mà thôi. Dù đã học rồi
nhưng để sử dung chính xác các từ này rõ ràng không phải là dễ.
Để
dễ viết, người viết phân loại các khai tốt, xấu, phức tạp dẫn dắt câu chuyện viết
thành bài cũng thấy khó khăn không ít.
Khai
tốt.
Khai
tốt là khai thông bế tắt là khai mở. Từ khai mở đưa đến khai trí, sau đó là
khai sáng một lối đi. Khai sinh môn phái, học thuật... Có người khai sáng cả một
triều đại, về sau là hoa khai nở rộ. Ta lại có những khai tốt là khai quốc công
thần...
Có
người khai canh vùng đất mới trở thành tiền hiền khai khẩn, khai thác cho làng
xã. Khai cơ nghiệp cho mình và cho người. Nhờ đó đất đai rộng mở ích nước lợi
nhà.
Khai
tốt còn là khai trương mở ra cửa hàng, công ty kinh doanh khai thác lớn. Tạo ra
công ăn việc làm cho nhiều người. Nhưng thiết nghĩ khai đầu tiên cần gặp là
khai trường. Dù muốn hay không vào đời cần biết đọc, biết viết, biết làm 4 phép
tính. Ta lại có khai bút.
Nhưng
khai bút có thể chuyển qua khai phức tạp. Vì không phải ai cũng cầm cây bút viết
lời hay ý đẹp, mở miệng nhả ngọc phun châu, khai hoa trên trang giấy. Lên mạng,
e rằng; những cái đáng đọc ít hơn những
cái không đáng đọc. Tất cả cũng từ khai bút mà ra. Cho nên khai bút có khi tự mình
chôn vùi thanh danh của mình, mang hoạ cũng dễ gặp. Nhưng ngày nay dùng nickname
sợ gì mà không viết. Nếu cần thì khai tử những điều mình viết, có ai biết đâu. Cho
nên hằng triệu trang web, blog, fantage chết trong âm thầm lặng lẽ không thiếu
gì. Cùng lúc lại có số lượng tương đương khác mọc lên. Cuộc vui lại tiếp tục.
Khai
phức tạp.
Là
khai khẩu bị xếp vào khai phức tạp tốt xấu chưa thể quyết. Quan trọng là khi
khai khẩu anh có được quyền khai khẩu không hay bị cấm. Điều quan trọng tiếp
theo điều anh nói có được người ta ngưỡng mộ không. Kể tiếp bị ép buộc phải
khai khẩu, không khai chẳng được, bằng không dễ mang hoạ. Từ đó ta lại có khai
gian, khai láo cũng 1 thứ mà thôi, hay không trung thực cũng vậy... lợi dụng
khai khẩu chuyển qua vu khống, tố cáo... nếu bị kết tội. Tội lớn chắc chắn thời
phong kiến khai đao. Cũng có trường hợp như phim ảnh có thật trên đời là đao hạ
lưu tình.
Khai
hoả là từ sinh sau từ khai chiến. Nói đến khai chiến là vạn bất đắc dĩ với những
người yêu chuộng hoà bình. Nhưng có lúc bị ép buộc phải khai chiến, khai hoả dù
thắng thua cũng có đau thương trong đó.
Chữ
khai phức tạp vẫn còn nhiều. Tạm thời chuyển qua...
Khai
xấu.
Là
khai tử nhất định là xấu, kế tiếp khai tử là khai huyệt. Trên nguyên tắc nếu có
khai tốt như khai sinh, tất nhiên có khai xấu là khai tử.
Ví
dụ. Khai huyệt nơi này nè... nơi này cảnh quan đẹp. Nhưng chưa chắc trường hợp nào
cũng như thế.
Có
khi khai tử cũng chỉ là lời nói, chứ không phải lần đầu tiên ra nghĩa địa nằm
im tại đó.
Ví
dụ.
Khai
tử cái gì thế?/ Thiếp khai tử một mối tình/ À thì ra là thế. Khai báo ngôi sao
THIÊN TƯỚNG đã chết. Sao nữa?/ Nó vu thiếp mượn tiền thật ra nó cho thiếp/ Như
thế là khai láo, khai gian/ Cho nên thiếp khai trừ nó ra khỏi đảng Tình yêu.
Chắc
có kẻ thứ 3 vào đảng mới ra nông nổi nầy. Nghe đồn không biết có hay không, cái
đảng này chỉ có 2 người mà thôi, ba người sinh ra không biết bao nhiêu là chuyện.
Đến
đây ta lại có dịp nghe khai trừ. Vậy khai trừ tốt hay xấu? Vì có người được quyền
khai trừ và có người bị khai trừ. Như, giữa bạn bè, tình nhân với nhau. Chẳng cần
quyền hạn gì. Theo ví dụ trên, người này khai trừ, người kia chẳng cần có quyền
lực nào cả. Vì người kia thiếu trung thực.
Trong
tổ chức có 1 số người có quyền hạn này. Vậy quyền khai trừ cũng là quyền rất lớn.
Khai
xấu còn là khai bệnh. Muốn khai bệnh chú ý khâu đầu tiên là tiền đâu. Đó là điều
lương y như từ mẫu quan tâm, chứ không cần biết anh bị bệnh gì. Nhưng có người cho
rằng khai bệnh là tốt, thế mới chết chứ. Vì khai bệnh để trốn việc, lại không
thể quên chuyện ông to bà lớn, có khi cũng khai bệnh để làm khổ lòng trung thành
của cấp dưới. Trên đời luôn luôn có những cái éo le. Sắp xếp phân loại từ ngữ cũng
đã khó, huống gì sắp xếp con người, chẳng bao giờ chịu ở yên 1 chỗ.
Khai
xấu đáng quan tâm là “Khai môn ấp đạo” mở cửa rước
trộm, cõng rắn cắn gà nhà, mở thành rước giặc... CỰ MÔN quên béng mình họ Cự. Bởi
thế, trường hợp này khai chuyển qua chữ phản.
Ví
dụ.
Nó
đâu rồi?/ Đêm qua lén lút mở cửa đi rồi/ Cũng may, chưa rước giặc cướp về còn
khổ. Mất có khi còn tốt hơn là được.
Từ
Khai đứng sau.
Man
khai tức là khai gian. Như; man khai hộ tịch, nhiều chuyện chết vì cười do man
khai hộ tịch. Bố mẹ có khi lớn hơn con cái chỉ 5,7 tuổi. Đó là trường hợp ưa lão
hoá trốn lính. Nếu có lão hoá tất có trẻ hoá không có gì lạ đâu người ơi! Cho nên
phương Tây kỵ việc hỏi tuổi tác phụ nữ, vô tình xô đẩy người ta man khai hộ tịch.
Trong
Tử Vi có tình tiết rất buồn cười là man khai giờ sinh. Không chịu. Tui là TỬ VI
cư Ngọ, Tử Phủ Dần Thân... hai vai gánh vác sơn hà, dưới chân đạp nhầm lựu đạn
cũng được. Thế mới biết, phương diện nào cũng dễ gặp kẻ man khai. Tuổi Dần đổi
qua tuổi Thìn rất bình thương.
Kê
khai là từ đáng nói. Nói đến kê khai thường là gian dối với một số người, vô tình
đau tủi cho một số người. Vì chẳng có gì để kê khai ngoài từ vô sản. Nhà cửa của
cha mẹ, chiếc xe liên hiệp quốc lắp ráp từ năm cha ba mẹ, không biết thương hiệu
gì, cũng cha mẹ cho. Tiền nợ thì có, tài khoản thì không. Nhưng người có chút
chức vị, quyền hành, có học khai là tiểu tư sản quá chướng. Khai là vô sản cũng
vô lý. Trong lúc người tự nhận vô sản, nông nô lại khai có đất vườn, có nhà...
kê khai thôi cũng đủ phát điên. Chưa nói đến vướng câu “Phi thương bất phú, phi
phú bất nhân”. Lại đệm thêm “tư bản là bóc lột” rõ ràng lúng túng khi kê khai.
Từ
khai vẫn còn nhiều đến đây đành dừng lại. Khi nhìn thấy CỰ MÔN là trong đầu hình
dung. Trường hợp này là gì ? Là ly, là phản đối, là phản bội. Liệu có dám nói điều
đó ra không, hay là nói bậy khai... hoa mãn nguyệt.
